16 ︴ CZĘŚĆ I ● JANUSZ KORCZAK I JEGO KONCEPCJA PEDAGOGICZNA Dziecko startuje z nieporównywalnie gorszej pozycji, niż ta, w której znajduje się człowiek dorosły” – zauważał Korczak. Ta asymetria to zobowiązanie dla rodziców i opiekunów. Stąd postulat bezwarunkowej miłości ochrony dziecka, i żądanie, by zapewnić mu szczęśliwe i sprzyjające rozwojowi dzieciństwo. Wynikały one z osobistych doświadczeń Starego Doktora i znaczenia, jakie miał dom rodzinny w kształtowaniu jego charakteru. Wskazywał na kluczową rolę rodziny, najbliższego i najważniejszego dla dziecka środowiska wychowawczego. Obowiązek opieki nad dzieckiem i wspierania go rozszerzył jednak na całą społeczność. Propozycja Korczaka w zakresie poznania i zrozumienia dziecka była nowatorska. Wcześniej kultura i system wychowawczy traktowały dziecko w sposób marginalny i mało znaczący. Korczak postawił jego godność i potrzeby na pierwszym miejscu. Z tego założenia wyprowadził kolejne zasady, gwarantujące dziecku prawo do rozwoju dzięki własnej aktywności oraz partnerskie, zwrotne zasady relacji wychowawca – wychowanek. Koncepcja oparcia działań wychowawczych na wewnętrznej wolności dziecka była przełomem. Postulat ten mógł wynikać również z negatywnych doświadczeń Starego Doktora z dzieciństwa. Szkołę początkową wspominał jako miejsce przemocy, pamięciowego systemu nauczania, zimnych i surowych relacji wychowawców z dziećmi. Chciał więc stworzyć „szkołę życia”, która nie niszczy charakteru, a rozwija mądrego, dojrzałego, szlachetnego człowieka. Dziś prawa dziecka należą do szeroko rozumianego katalogu praw człowieka i praw obywatelskich. Od 1989 r. obowiązuje w Polsce Konwencja o Prawach Dziecka, a państwo ma systemowe narzędzia, by dbać o bezpieczeństwo najmłodszych oraz wspierać ich rozwój. Mimo tego, prawa dzieci są ciągle naruszane lub ograniczane. Dzieci doświadczają przymusu, przemocy, poniżania; lekceważenia czy zwykłego braku zainteresowania. Korczakowski postulat bezwarunkowej miłości i ochrony praw dziecka, zapewniania mu wolności i szacunku pozostaje więc nadal aktualny – i wymaga nieustannie przypominania. DZIECKO JEST CUDZOZIEMCEM, NIE ROZUMIE JĘZYKA, NIE ZNA KIERUNKU ULIC, NIE ZNA PRAW I ZWYCZAJÓW. POTRZEBNY PRZEWODNIK, KTÓRY GRZECZNIE ODPOWIE NA PYTANIE. KORCZAKOWSKI MODEL WYCHOWANIA PODKREŚLA PRAWO DZIECKA DO NAUKI, ODPOCZYNKU, ROZRYWKI, KSIĄŻKI, WŁASNEJ PRZESTRZENI ŻYCIOWEJ.
RkJQdWJsaXNoZXIy NjE0MzI=